SS Rex: Mit i sećanje
Palazzo San Giorgio u Đenovi do 30. septembra pod svojim krovom ugošćava zanimljivu izložbu o prekookeanskom brodu “SS Rex”, ponosu Musolinijeve Italije koji je 1933. oborio svetski rekord u brzini prelaska Atlantika.
Priča o brodu “SS Rex” počinje 1. avgusta 1931. kada je u prisustvu Kralja Vitoria Emanuela III i kraljice Elene (ćerka crnogorskog kralja Nikole I) porinut u luci Đenova. Luksuzni putnički brod, opremljen ekskluzivnim nameštajem, bazenima, spa-centrima, salonom za masažu, teniskim terenima i svim ostalim simbolima prestiža “art deco epohe” – “SS Rex” je bio italijanski “ulog” u utakmici “Ko će brže, lepše, veće i bolje” koja je vođena uglavnom između SAD, Velike Britanije, Francuske i Nemačke kada je o prekookeanskim brodovim reč. “Rex” je saobraćao od italijanskih luka Napulj i Đenova, preko Nice i Gibraltara do atlanskih destinacija od Njujorka na severu do Rija na jugu.
11. avgusta 1933. godine “Rex” je oborio rekord u brzini prelaska Atlanskog okeana: od Gibraltara do Njujorka stigao je za tačno 4 dana, 13 satii 58 minuta sa prosečnom brzinom od 28,92 čvora. Za ovaj podvig “Rex” i njegov kapetan dobili su brojne nagrade između ostalog i “Blue Ribbon”, priznanje koje su dobijali prekookeanski brodovi koji su obarali rekord u brzini prelaska Atlantika. Ovaj rekord je tek 1935. oborila francuska “Normandia”.
Tokom svog, nešto više od decenije dugog života, “Rex” je tačno 100 puta prešao Atlantik, poslednji put u martu 1940. kada je u Evropi već uveliko besneo Drugi svetski rat. Nakon toga bio je usidren u tršćanskoj luci i pred sam kraj rata, 8. septembra 1944. godine na svom putu od Trsta do Kopra – bio je izložen bombardovanju 6 RAF-ovih “beaufightera” nakon čega se zapalio i prevrnuo na bok. 1947. delove “Rex”-a izvukle su na obalu vlasti FNRJ. Italijani su zajedljivo govorili da je to “naveći slovenački rudnik čelika” pošto su njihovi zahtevi da im se olupina vrati u jeku “Tršćanske krize” – odbijeni a Slovenci su uveliko pratapali čelične delove “Rex”-a
Čuveno pivo “Peroni nastro azzurro” (italijanski prevod od “blue ribbon”,plava traka) 1963. godine dobilo je ime upravo po priznanju kojim se “Rex” okitio 1933. godine.
Inače, “SS Rex” je proslavljen i u Felinijevom “Amarcordu” u epskoj sceni kada meštani u čamcima čekaju prolazak “Rex”-a, legendarnog prekookeanskog broda.
